
هێزی كێشکردن، لە میکانیکدا، هێزی گشتگیری ڕاکێشان کە لە نێوان هەموو ماددەیەکدا کاردەکات. لە لایەکی ترەوە لە ڕێگەی مەودای دوور و درێژی و کردارە گەردوونییەکەیەوە، ڕێڕەوی تەنەکان لە کۆمەڵەی خۆر و شوێنەکانی دیکەی گەردوون و پێکهاتە و پەرەسەندنی ئەستێرەکان و گەلەئەستێرەکان و تەواوی گەردوون کۆنتڕۆڵ دەکات. لەسەر زەوی هەموو تەنەکان کێشێکیان هەیە، یان هێزی کێشکردنی بەرەو خوارەوە، ڕێژەیی لەگەڵ بارستەیان، کە بارستەی زەوی بەسەریاندا دەسەپێنێت. هێزی کێشکردن بەو خێراییە دەپێورێت کە دەیدات بە تەنەکان کە بە ئازادی دەکەونە خوارەوە. لە ڕووی زەویدا خێرایی هێزی کێشکردن نزیکەی ٩.٨ مەتر لە چرکەیەکدا. بەم شێوەیە بۆ هەر چرکەیەک تەنێک لە کەوتنی ئازاددا بێت، خێراییەکەی نزیکەی ٩.٨ مەتر لە چرکەیەکدا زیاد دەکات. لە ڕووی مانگدا خێرایی تەنێکی ئازاد کە دەکەوێتە خوارەوە نزیکەی ١.٦ مەتر لە چرکەیەکدا لە چرکەیەکدا.
بەرهەمەکانی ئیسحاق نیوتن و ئەلبێرت ئەنیشتاین زاڵن بەسەر پەرەسەندنی تیۆری کێشکردندا. تیۆری کلاسیکی نیوتن سەبارەت بە هێزی کێشکردن لە کتێبی پرینسیپیاوە کە لە ساڵی ١٦٨٧دا بڵاوکرایەوە، تا کارەکانی ئەنیشتاین لە سەرەتای سەدەی بیستەمدا، کاریگەری هەبوو. تیۆری نیوتن تەنانەت ئەمڕۆش بەسە بۆ هەمووان جگە لە وردترین بەکارهێنانەکان. تیۆری ڕێژەیی گشتی ئەنیشتاین تەنها جیاوازی چەندایەتی خولگەیی پێشبینی دەکات لە تیۆری نیوتنی جگە لە چەند حاڵەتێکی تایبەت. گرنگی سەرەکی تیۆری ئەنیشتاین، جیابوونەوەی چەمکی ڕیشەیی لە تیۆری کلاسیک و کاریگەرییەکانی بۆ گەشەکردنی زیاتری بیرکردنەوەی فیزیکییە.
هەسارەی عەطارد
کێشکردنی ڕووی 3.7 م/چرکە.
هێزی کێشکردن لەسەر ڤینۆس زۆر نزیکە لە هێزی کێشکردنی زەوی – 8.87 m/s2.
کێشکردنی سەر ڕووی مانگ بە 1.62 م/چرکە پێوانە کراوە.
مەریخ 0.38 هێندەی هێزی کێشکردنی زەوییە، کە دەگاتە 3.711 م/چرکە.
هێزی کێشکردنی ڕووی موشتەری ٢٤.٧٩ م/س.
کێشکردنی ڕووی زوحەل تەنها کەمێک زیاترە لە هێزی کێشکردنی زەوی کە 10.44 م/چرکە
کێشکردنی ڕووی ئۆرانۆس کەمێک لاوازترە لە کێشی زەوی 8.69 م/چرکە.
کێشکردنی ڕووی نەپتون 11.15 م/چرکە