مایکل فارادای، (لەدایکبووی ٢٢ی ئەیلوولی ١٧٩١، نیوینگتۆن، ئەندازیار- لە ٢٥ی ئابی ١٨٦٧ لە هامپتۆن کۆرت کۆچی دوایی کردووە)، فیزیازان و کیمیازانێکی ئینگلیزی. کوڕی ئاسنگەرێکە، تەنها خوێندنی سەرەتایی لە قوتابخانەی یەکشەممەی کڵێسا وەرگرتووە، بەڵام وەک یاریدەدەری هامفری دەیڤی چووە سەر کار و لێیەوە فێری کیمیا بووە. کۆمەڵێک پێکهاتەی ئۆرگانیکی نوێی دۆزیەوە، لەوانە بەنزین، یەکەم کەس بوو کە گازی شل کرد. بەشدارییە سەرەکییەکانی لە بوارەکانی کارەبا و موگناتیسیدا بووە. ئەو یەکەم کەس بوو کە ڕاپۆرتی هێنانەکایەی تڕواندنی کارەبایی لە کێڵگەیەکی موگناتیسییەوە دا. یەکەمین ماتۆڕ و داینەمۆی کارەبایی داهێنا، پەیوەندی نێوان کارەبا و پەیوەندی کیمیایی نیشان دا، کاریگەری موگناتیسی لەسەر ڕووناکی دۆزیەوە و دیموگناتیزمی دۆزیەوە و ناوی لێنا. هەروەها ئەو بناغە تاقیکارییە و زۆربەی ئەو بنەما تیۆریەی دابین کرد کە جەیمس کلارک ماکسوێڵ تیۆری کێڵگەی کارۆموگناتیسی خۆی لەسەر بنیاتنا. لە ساڵی ١٨٣٣ لە دامەزراوەی شاهانە وەک پرۆفیسۆر دەستنیشانکرا. لە دوای ساڵی ١٨٥٥ خانەنشین بوو بۆ خانوویەک کە شاژن ڤیکتۆریا دابینی کردبوو، بەڵام ڕەتیکردەوە .
مایکل فارادای چی دۆزیەوە؟
لە ساڵی ١٨٢٠ مایکل فارادای یەکەم پێکهاتەی ناسراوی کاربۆن و کلۆری بەرهەمهێنا. لە ساڵی ١٨٢٥دا بەنزینی جیاکردەوە و باسی کرد. لەمەش زیاتر، لە ساڵی ١٨٢١ یەکەم ماتۆڕی کارەبایی داهێنا، لە سەرەتای ساڵانی ١٨٣٠دا ڕێگەیەکی دۆزیەوە بۆ گۆڕینی وزەی میکانیکی بۆ کارەبا بە قەبارەیەکی گەورە، یەکەم مۆلیدەی کارەبایی دروستکرد.