تیۆری بایۆلۆجی کە ئاژەڵ و ڕووەک سەرچاوەی خۆیان لە جۆرەکانی تری پێشوەختە هەبووە و جیاوازییە جیاکراوەکان بەهۆی گۆڕانکاری لە نەوە یەک لە دوای یەکەکاندا دەگەڕێتەوە. یەکێکە لە بەردە سەرەکییەکانی تیۆری بایۆلۆجی مۆدێرن. لە ساڵی ١٨٥٨ چارڵز داروین و ئەلفڕێد ڕوسێل واڵاس بە هاوبەشی وتارێکیان لەسەر پەرەسەندن بڵاوکردەوە. ساڵی دواتر داروین ڕیساڵی سەرەکی خۆی سەبارەت بە سەرچاوەی جۆرەکان بە رێگەی هەڵبژاردنی سروشتی پێشکەش کرد، کە شۆڕشی لە هەموو توێژینەوە بایۆلۆژییەکانی دواتردا کرد. دڵی پەرەسەندنی داروینی میکانیزمی هەڵبژاردنی سروشتییە. تاکەکانی زیندوو، کە بە جۆرێک لە جۆرەکان دەگۆڕێن کە وایان لێدەکات درێژتر بژین و زاوزێ بکەن، سوودەکەیان دەگوازنەوە بۆ نەوەکانی دواتر. لە ساڵی ١٩٣٧ تیۆدۆسیۆس دۆبژانسکی جیناتیکی مێندێلی بەکارهێنا بۆ تیۆری داروینی، بەشداری کرد لە تێگەیشتنێکی نوێ لە پەرەسەندن وەک کردارێکی کەڵەکەبووی هەڵبژاردنی سروشتی لەسەر گۆڕانکارییە بۆماوەییە بچووکەکان لە تەواوی دانیشتووان. بەشێک لە بەڵگەی پەرەسەندن لە تۆماری بەردبووەکاندا هەیە، کە یەک لە دوای یەک لە فۆرمەکان نیشان دەدات کە وردە وردە دەگۆڕدرێن و بەرەو ئەوانەی ئەمڕۆ ناسراون. هەروەها لێکچوون و لێکچوونی پێکهاتەیی لە گەشەکردنی کۆرپەلەدا لە نێوان فۆرمەکانی زیندوودا ئاماژە بە ڕەچەڵەکی هاوبەش دەکات. بایۆلۆجیای گەردیلەیی (بەتایبەت لێکۆڵینەوە لە جینەکان و پرۆتینەکان) وردترین بەڵگەی گۆڕانکاری پەرەسەندن دەخاتە ڕوو. هەرچەندە تیۆری پەرەسەندن لەلایەن نزیکەی هەموو کۆمەڵگەی زانستییەوە قبوڵکراوە، بەڵام لە سەردەمی داروینەوە تا ئێستا مشتومڕێکی زۆری بەدوای خۆیدا هێناوە؛ زۆرێک لە ناڕەزایەتییەکان لەلایەن سەرکردە ئایینییەکان و بیرمەندانەوە هاتووە (بڕوانە دروستکردنگەرایی) کە پێیان وایە توخمەکانی تیۆرییەکە لەگەڵ لێکدانەوە زارەکییەکانی کتێبی پیرۆزدا ناکۆکن.