کۆمەڵەی خۆر لە ٨ هەسارە و نزیکەی ١٧٠ مانگی سروشتی (مانگ) و نەیزەک و دوورەپەرێزی بێشومار پێکدێت.
هەسارەکانی ناو کۆمەڵەی خۆر چین؟
لە کۆمەڵەی خۆردا هەشت هەسارە هەیە. چوار هەسارەی ناوەوەی زەوی بریتین لە مێرکوری و ڤینۆس و زەوی و مەریخ کە هەموویان بە شێوەیەکی سەرەکی لە بەرد پێکهاتوون. چوار هەسارەی دەرەوە بریتین لە موشتەری، زوحەل، نەپتون و ئۆرانۆس، هەسارە زەبەلاحەکانن کە بە شێوەیەکی سەرەکی لە گاز یان سەهۆڵ پێکدێن. پلۆتۆ تا ساڵی ٢٠٠٦ بە هەسارەی نۆیەم هەژمار دەکرا، کاتێک یەکێتی نێودەوڵەتی فەلەکناسی دەنگیدا بە پۆلێنکردنی پلۆتۆ وەک هەسارەیەکی قەزەم لە جیاتی ئەوە.
کۆمەڵەی خۆر لە کوێیە؟
کۆمەڵەی خۆر لەناو قۆڵی ئۆریۆن-سیگنۆسی گەلەئەستێرەی ڕێڕەوی شیریدا هەڵکەوتووە. ئەلفا سێنتاوری کە لە ئەستێرەکانی پرۆکسیما سێنتاوری و ئەلفا سێنتاوری A و ئەلفا سێنتاوری B پێکهاتووە، نزیکترین سیستەمی ئەستێرەیە لە کۆمەڵەی خۆرەوە.
کۆمەڵەی خۆر چۆن دروست بوو؟
زانایان چەندین تیۆریان هەیە کە چۆنیەتی دروستبوونی کۆمەڵەی خۆر ڕوون دەکەنەوە. تیۆرییە پەسەندکراوەکە پێشنیاری ئەوە دەکات کە کۆمەڵەی خۆر لە تەمومژێکی خۆرەوە دروست بووە، کە خۆر لە چڕبوونەوەی وزەی جووڵەیی و گەرمی لە ناوەنددا لەدایک بووە، لە کاتێکدا پاشماوەی سوڕاندنی پێکدادانیان کردووە بۆ دروستکردنی هەسارەکان.
ئایا ژیان لە کۆمەڵەی خۆردا هەیە جگە لە سەر زەوی؟
یۆرۆپا و ئێنسێلادوس کە مانگی موشتەری و زوحەلن، تەنگەلێکی بەردین کە بە سەهۆڵ داپۆشراون و زانایان پێیان وایە ڕەنگە ژیان لە ئاوی ژێر ڕووی زەویدا هەڵبگرن. هەندێک بەڵگە جیۆلۆجی ئاماژە بە ئەگەری دروستبوونی وردە زیندەوەران لەسەر مەریخ دەکەن.